Haalbaarheid verzelfstandiging van de Markt

Een bruisende en levendige markt met tevreden consumenten. Dat is het ideale plaatje voor de marktondernemer en de gemeente waar de markt plaatsvindt. ‘De Markt van Morgen’ heeft dit als doel, maar dan wel op een eigentijdse wijze. Ofwel: de ondernemers organiseren de markt zelf, en de gemeente faciliteert hen hierin. De ondernemers en gemeente bepalen zelf hoe dit gebeurt. Juist in tijden dat gemeenten kritisch kijken naar kerntaken en uitgaven, biedt dit voor deze overheid tal van mogelijkheden.

Meer consumenten naar de markt. Meer uitgaven per bezoek aan de markt. Meer ondernemers op de markt, met meer variatie in aanbod. Die resultaten worden behaald door markten die werken volgens de methode van ‘De Markt van Morgen’.

Het initiatief ‘De Markt van Morgen’ is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de stichting Detailhandelsfonds.

Gemeenten

Gemeenten organiseren de markt vanuit een bestuurlijk en juridisch perspectief. Verder zorgen zij voor handhaving van de regels in de marktverordening. Omdat de gemeente geen eigen belang heeft bij het ontwikkelen van de markt, wacht zij initiatieven van de ondernemers af.

Meestal gebeurt dat in gereguleerd overleg, zoals de marktcommissies. De agenda daarvan wordt meestal opgesteld door de ambtenaren. Als ondernemers voorstellen doen, dan worden de mogelijkheden eerst onderzocht en de opties besproken in de volgende marktcommissie. Besluiten nemen vindt pas later plaats.

Gemeenten vragen zich af of:

• het organiseren van een markt past in de kerntaken van de gemeente;
• het organiseren van een markt kostendekkend is.

Geeft u op een van deze vragen een positief antwoord, dan kan de gemeente nog steeds een markt instellen en daarvoor een terrein ter beschikking stellen. Het organiseren van de markt laat u dan over aan ondernemers zelf.

Zo voldoet u aan een belangrijke voorziening in uw gemeente.

Ondernemers

Ondernemers kijken naar de markt als één geheel, ofwel het grootste warenhuis van het dorp of hun stad. Dat vereist een bedrijfsmatige aansturing en een commerciële visie, met voortdurende vernieuwing op de markt. Alleen zo blijf je consumenten verrassen en komen ze terug.

Ondernemers lopen vaak tegen regelgeving van de gemeente aan, die de ontwikkeling van de markt belemmert. Branchering en wachtlijsten zijn vaak een probleem om een gevarieerd aanbod op de markt te hebben. En een gevarieerd aanbod zorgt voor toestroom van klanten.

Ook oncollegiaal gedrag van uw collega’s kan de ontwikkeling van de markt verstoren. Een veel gehoord probleem is het eerder opruimen, waardoor klanten op het einde van de markt wegblijven (AH doet toch ook de winkel niet eerder dicht).

Maar denk ook aan overdracht van de plaats op de markt aan een passende ondernemer.

DMvM-plan van aanpak

Opdracht tot onderzoek

De gemeente geeft opdracht voor een onderzoek, dat wordt uitgevoerd door de Stichting de Markt van Morgen. Deze voert een SWOT-analyse uit en gaat na of de exploitatie van de markt niet op een andere manier kan worden gevoerd. Aan de hand van de conclusies volgen aanbevelingen, waaronder een businessplan. Verzelfstandiging is daarbij geen doel op zichzelf. 

Businessplan

In het businessplan staat beschreven hoe de markt het meest succesvol kan worden. Daarbij wordt een plan van aanpak en begroting geleverd.

Draagvlak bij Ondernemers

Wij vinden het belangrijk dat er draagvlak bij de ondernemers op de markt is. Daarvoor organiseren wij een informatiebijeenkomst. Immers, zonder goede informatie kan je geen overwogen keuze maken. Op die bijeenkomst worden de uitkomsten van het onderzoek door de Stichting de Markt van Morgen gepresenteerd. Vervolgens worden de ervaringen op andere markten met ‘De Markt van Morgen’ uitgewisseld met de ondernemers. Vanzelfsprekend volgt er een discussie. Na die discussie vragen wij de ondernemers naar draagvlak voor bedrijfsmatige aansturing van de markt door de ondernemers zelf.

Gemeentelijke Besluitvorming

Gemeenten stellen op grond van de Gemeentewet een markt in. Daar verandert niets aan. Nu stelt de raad een marktverordening vast. Dat hoeft bij de 'Markt van Morgen’ niet het geval zijn, want de ondernemers stellen hun eigen regeling op. De gemeente komt met de Stichting De Markt van Morgen een bruikleenovereenkomst overeen voor het gebruik van het marktterrein.

In de bruikleenovereenkomst kunnen nadere voorwaarden omtrent gebruik van terrein en installaties, kwaliteitseisen ten aanzien van het schoon opleveren van het terrein (voor de markt door de gemeente en na de markt door de ondernemers) en zaken omtrent openbare veiligheid geregeld worden.

Realisatie

Nadat op gemeentelijk niveau alle formaliteiten zijn afgerond, kan feitelijk de Stichting die de lokale weekmarkt organiseert van start gaan met het organiseren van de markt. Ondernemers doen dat doorgaans voortvarend en met enthousiasme, want er heerst een nieuw elan op de markt. Een elan van ‘we doen het met elkaar en voor elkaar!’.

Werkboek

De Markt op afstand, hoe pak je dit aan? De markt als klantgerichte onderneming.

Er is geen universele blauwdruk voor het creëren van een succesvolle vernieuwende markt. Wel kunnen door het benoemen van de te zetten stappen, de (on)mogelijkheden van vernieuwing, afwegingskaders, succesfactoren en valkuilen de optimale voorwaarden worden geschapen voor implementatie van succesvolle marktvernieuwingen. Met dit werkboek worden gemeenten, ondernemers en geprivatiseerde of verzelfstandigde marktorganisaties gefaciliteerd en gestimuleerd in het neerzetten van een vernieuwende markt. Bekijk het werkboek!

Checklist

De Markt op afstand. Hoe pak je dit aan?

Checklist behorend bij het werkboek.

Bekijk de checklist!